अकारान्त पुलिङ्ग शब्द रूप…के अन्तर्गत राम बालक नर वृक्ष आदि के रूप आते हैं।
जिन शब्दों के अन्त में अ होता है,उन्हें अकारान्त पुलिङ्ग शब्द कहते हैं।जैसे.बालक, राम, नर, वृक्ष, आदि।
ये सारे शब्द एक निश्चित नियम के अनुसार चलते हैं।
प्रायः प्रथमा व द्वितीया विभक्ति के द्विवचन व बहुवचन के रूप एक जैसे होते हैं।
तृतीया चतुर्थी व पञ्चमी के द्वि वचन एक जैसे होते हैं।
चतुर्थी व पंचमी के बहु वचन एक जैसे होते हैं।
प्रायः षष्ठी व सप्तमी विभक्ति के द्विवचन एक जैसे होते हैं।
अ स्वर है,अतः अ अन्त वाले शब्दों को अजन्त भी कहते हैं।
बालक शब्द रूप..
विभक्ति | एक वचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथमा | बालकः | बालकौ | बालकाः |
द्वितीया | बालकम् | बालकौ | बालकान् |
तृतीया | बालकेन् | बालाकाभ्यां | बालकैः |
चतुर्थी | बालकाय | बालाकाभ्यां | बालकेभ्यः |
पंचमी | बालकात् | बालाकाभ्यां | बालकेभ्यः |
षष्ठी | बालकस्य | बालकयोः | बालकानाम् |
सप्तमी | बालके | बालकयोः | बालकेषु |
संबोधन | हे बालक! | हे बालकौ! | हे बालकाः! |
अकारान्त पुलिङ्ग शब्द रूप..
राम शब्द रूप..
विभक्ति | एक वचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथमा | रामः | रामौ | रामाः |
द्वितीया | रामम् | रामौ | रामान् |
तृतीया | रामेन् | रामाभ्याम् | रामैः |
चतुर्थी | रामाय | रामाभ्याम् | रामेभ्यः |
पंचमी | रामात् | रामाभ्याम् | रामेभ्यः |
षष्ठी | रामस्य | रामयोः | रामाणां |
सप्तमी | रामे | रामयोः | रामेषु |
संबोधन | हे राम! | हे रामौ! | हे रामाः! |
वृक्ष शब्द रूप..
विभक्ति | एक वचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथमा | वृक्षः | वृक्षौ | वृक्षाः |
द्वितीया | वृक्षम् | वृक्षौ | वृक्षान् |
तृतीया | वृक्षेण | वृक्षाभ्यां | वृक्षैः |
चतुर्थी | वृक्षाय | वृक्षाभ्यां | वृक्षेभ्यः |
पंचमी | वृक्षात् | वृक्षाभ्यां | वृक्षेभ्यः |
षष्ठी | वृक्षस्य | वृक्षयोः | वृक्षाणां |
सप्तमी | वृक्षे | वृक्षयोः | वृक्षेषु |
सम्बोधन |
नर शब्द रूप..
विभक्ति | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथमा | नरः | नरौ | नराः |
द्वितीया | नरं | नरौ | नरान् |
तृतीया | नरेण | नराभ्याम् | नरैः |
चतुर्थी | नराय | नराभ्याम् | नरेभ्यः |
पंचमी | नरात् | नराभ्याम् | नरेभ्यः |
षष्ठी | नरस्य | नरयोः | नराणाम् |
सप्तमी | नरे | नरयोः | नरेषु |
सम्बोधन | हे नर! | हे नरौ! | हे नराः! |
नृप शब्द रूप..
विभक्ति | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
प्रथमा | नृपः | नृपौ | नृपाः |
द्वितीया | नृपम् | नृपौ | नृपान् |
तृतीया | नृपेण | नृपाभ्यां | नृपैः |
चतुर्थी | नृपाय | नृपाभ्यां | नृपेभ्यः |
पंचमी | नृपात् | नृपाभ्यां | नृपेभ्यः |
षष्ठी | नृपस्य | नृपयोः | नृपाणां |
सप्तमी | नृपे | नृपयोः | नृपेषु |
सम्बोधन | हे नृप! | हे नृपौ! | हे नृपाः! |
राम के रूप की तरह ही वीर छात्र भरत श्याम नृप जनक दीपक घट अश्व उष्ट्र बाल युवक पवन मोहन देव खग हंस मयूर पुत्र दीपक कूप वानर मानव नाग बिडाल = बिल्ला द्विज = ब्राह्मण मेघ = बादलहरिण = हिरण मृग सागर खग मत्स्य भ्रमर सिंह भुजङ्ग आदि के रूप भी बनेंगे
The above content is really very very beneficial, keep writing on other subject also please///
Only Vimal